Blog Kadrowy
Czy gratyfikacja jubileuszowa może być przyznana w zakładowym układzie zbiorowym pracy osobom zarządzającym zakładem pracy?
Zgodnie z zasadą uprzywilejowania pracownika wyrażoną w art. 18 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1320 z późn. zm.) postanowienia umów o pracę oraz innych aktów, na których podstawie powstaje stosunek pracy, nie mogą być mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy. Pytania najczęściej dotyczą tego, czy dyrektor zatrudniony na podstawie umowy o pracę może w odmienny sposób, korzystnej mieć uregulowane zasady przyznania nagrody jubileuszowej.
Dyrektor zakadu należy do osób zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy co ma istotne znaczenie. Definicja pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy jest zawarta w 128 § 2 pkt 2 Kodeksu pracy. Rozumie się przez to określenie pracowników kierujących jednoosobowo zakładem pracy i ich zastępców lub pracowników wchodzących w skład kolegialnego organu zarządzającego zakładem pracy oraz głównych księgowych.
Zgodnie z art. 241(26) § 1 Kodeksu pracy postanowienia układu zakładowego nie mogą być mniej korzystne dla pracowników niż postanowienia obejmującego ich układu ponadzakładowego. Jednakże w myśl § 2 układ zakładowy nie może określać warunków wynagradzania pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy, w rozumieniu art. 128 § 2 pkt 2, oraz osób zarządzających zakładem pracy na innej podstawie niż stosunek pracy. Jak wskazuje się w literaturze prawa pracy układ zakładowy nie może określać warunków wynagradzania dwóch grup osób:
– pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy w rozumieniu art. 128 § 2 pkt 2 k.p. oraz
– osób zarządzających zakładem pracy na innej podstawie niż stosunek pracy.
Przewidziane w takim układzie warunki wynagradzania mogą natomiast być wobec nich stosowane w zakresie przewidzianym w umowie o pracę (zob. też wyrok SN z 24.07.2009 r., I PK 49/09, OSNP 2011/5–6, poz. 78); (por.: K. Jaśkowski [w:] E. Maniewska, K. Jaśkowski, Komentarz aktualizowany do Kodeksu pracy, LEX/el. 2021, art. 241(26)).
Ograniczenie jakie z powyższego wynika dotyczy zasad wynagradzania. Pojawia się więc w tym miejscu pytanie czy nagroda jubileuszowa dla osób zarządzających wchodzi w zakres tego przepisy i tym samym nie może mieć zastosowania np. do dyrektora zatrudnionego na podstawie umowy o pracę. Na to pytanie odpowiedzi udzielił Sąd Najwyższy stwierdzając, że „Gratyfikacja jubileuszowa jest objęta regulacją art. 241(26) § 2 k.p., co wyklucza możliwość jej przyznania w zakładowym układzie zbiorowym pracy osobom zarządzającym zakładem pracy w imieniu pracodawcy”; - wyrok SN z 9.09.2004 r., I PK 423/03, OSNP 2005, nr 6, poz. 83.