Zasadą zgodną ze swobodą świadczenia usług jest, że obcokrajowiec legalnie pracujący w Polsce może być wysłany jako pracownik delegowany do innego państwa członkowskiego. Delegowany z Polski obcokrajowiec, tak jak Polak świadczący usługi dla swojego pracodawcy na terenie Unii Europejskiej, objęty jest przepisami Dyrektywy 96/71/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 1996 r. dotyczącej delegowania pracowników w ramach świadczenia usług (Dz. U. UE. L. z 1997 r. Nr 18, str. 1 z późn. zm.).

UWAGA

Zgodnie z informacjami zamieszczonymi na stronie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych obywatel państwa trzeciego, który chce otrzymać zaświadczenie A1 musi wypełnić formularz US-54 ,,Informacja o legalności zamieszkania obywatela państwa trzeciego”. Formularz ten należy dołączyć do wniosku o A1.

Uzyskanie zaświadczenia A1 dla cudzoziemca jest dla pracodawców dużym problemem, ponieważ czynności Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zmierzają do ustalenia tzw. "ośrodka interesów życiowych" cudzoziemca. W tym celu ZUS bada czy cudzoziemiec ma w Polsce rodzinę, czy Święta spędza w Polsce czy może wyjeżdża na Święta do swojego kraju. Ponadto, ZUS dopytuje o to czy dzieci obcokrajowca uczą się w Polsce, a nawet czy ma w Polsce przyjaciół z którymi spędza czas. Powyższe powinno się zmienić na korzyść cudzoziemców,  ponieważ w styczniu 2019 r. wydany został wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-477/17 (Balandin), w którym Trybunał podkreślił, że "obywatele państw trzecich, tacy jak ci, których dotyczy sprawa w postępowaniu głównym, przebywający i wykonujący tymczasowo pracę w różnych państwach członkowskich na rzecz pracodawcy mającego siedzibę w danym państwie członkowskim, mogą powoływać się na przewidziane w rozporządzeniu (WE) nr 883/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego i rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczącym wykonywania rozporządzenia nr 883/2004 zasady koordynacji w celu określenia ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego, któremu podlegają, ze względu na to, że przebywają oni i pracują legalnie na terytorium państw członkowskich." 

W każdym razie obecne zasady związane z ustaleniem legalnego zamieszkania nie powinny być już tak "osobiste". Według wytycznych ZUS, które obecnie obowiązują, do uznania, że osoba spełniła warunek legalnego zamieszkania obcokrajowiec z państwa trzeciego musi łącznie spełniać poniższe warunki:

1. Posiadać jeden z niżej wymienionych dokumentów, który uprawnia ją do pobytu w Polsce:

• zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE,

• zezwolenie na pobyt stały,

• zezwolenie na pobyt czasowy oraz pracę,

• wiza Schengen lub wizę krajową wydana w celu:

1. wykonywania pracy w okresie nieprzekraczającym 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy, na podstawie wpisanego do ewidencji oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi - art. 60 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz. U. z 2018 r. poz. 2094, z późn.zm.),

2. wykonywania pracy, o której mowa w art. 88 ust. 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, w okresie nieprzekraczającym
   9 miesięcy w roku kalendarzowym – art. 60 ust. 1 pkt 5a ustawy o cudzoziemcach,

3. wykonywania pracy innej niż określona w art. 60 ust. 1 pkt 5 i 5a ustawy
   o cudzoziemcach – art. 60 ust. 1 pkt 6 tej ustawy.

2. Być rezydentem podatkowym w Polsce (posiadać certyfikat rezydencji podatkowej).

W powyższym kontekście szalenie ważne jest objaśnienie prawne wydane przez Ministerstwo Rodziny Pracy i Polityki Społecznej (pismo z dnia 2 lipca 2019 r., DSZ.II.052.9.2019.ND) w sprawie procedury wydawania zaświadczeń A1. Wynika z niego, że "legalne przebywanie i praca" a nie "legalne zamieszkanie", które wiązało się z badaniem ośrodka interesów życiowych cudzoziemca, jest podstawowym kryterium uzyskiwania zaświadczeń A1. Ministerstwo wydając opinię analizowało przywołany wyżej we fragmencie wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawie C-477/17 (Balandin). ZUS będzie więc skupiał się na badaniu legalnych dokumentów pobytowych, co może ułatwić uzyskiwanie zaświadczeń A1 dla cudzoziemców delegowanych do innych państw członkowskich. 

Cały tekst objaśnienia prawnego MRPiPS wydany dla Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców dostępne TU

A ponadto ...

przedsiębiorca delegujący nie musi też ubiegać się o pozwolenie na pracę dla cudzoziemca w kraju, w którym usługa ma być wykonywana, ponieważ byłoby to ograniczeniem swobody świadczenia usług jak wskazał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 11 września 2014 r. w sprawie C-91/13 (LEX nr 1503190).

epr