Zgodnie z art. 17 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 7 kwietnia 2006 r. o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji (Dz. U. Nr 79, poz. 550 z późn. zm.), pracodawca nie może bez zgody rady pracowników wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy z pracownikiem będącym jej członkiem w okresie jego członkostwa w radzie pracowników. Pracodawca nie może ponadto, bez zgody rady pracowników zmienić jednostronnie warunków pracy lub płacy na niekorzyść pracownika będącego członkiem rady pracowników w okresie jego członkostwa w radzie pracowników, z wyjątkiem gdy dopuszczają to przepisy innych ustaw.

Powyższy przepis wskazuje jednoznacznie, że rada pracowników musi wyrazić zgodę na następujące czynności pracodawcy wobec członka rady pracowników:

• po pierwsze na wypowiedzenie,
• po drugie na rozwiązanie, a
• po trzecie na jednostronną zmianę

warunków pracy lub płacy.

W praktyce najmniej wątpliwości wzbudza kwestia ochrony szczególnej w odniesieniu do wypowiedzenia i definitywnego rozwiązania stosunku pracy. Zgoda rady pracowników na dokonanie powyższych czynności wynika wprost z przepisu. Podobnie jest jeśli chodzi o wypowiedzenie zmieniające. W myśl art. 42 § 1 Kp przepisy o wypowiedzeniu umowy o pracę stosuje się odpowiednio do wypowiedzenia wynikających z umowy warunków pracy i płacy. Powyższe potwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 marca 2001 r. (I PKN 447/00, PiZS 2003/1/42). Inaczej mówiąc przez to, że trwałość stosunku pracy członków rady pracowników objęta jest zakazem wypowiedzenia definitywnego umowy, tym samym zakazem objęte jest wypowiedzenie warunków pracy i/lub płacy. Przy czym i w tym miejscu podkreślenia wymaga fakt, że zgoda właściwego podmiotu – rady pracowników - uchyla ów zakaz. Jest to zatem zakaz względnie obowiązujący. Tym samym członek rady, któremu pracodawca nie może wręczyć wypowiedzenia, jest chroniony także przed wypowiedzeniem zmieniającym. Celem przepisu jest ochrona przez ewentualną próbą obejścia przepisu ochronnego, by nie doszło do wypowiedzenia definitywnego przez wypowiedzenie zmieniające. Gdy dochodzi do obejścia zakazu wypowiedzenia przez zaoferowanie pracownikowi tak krzywdzących nowych warunków pracy lub płacy, iż on sam zrezygnowałby z dalszego pozostawania w stosunku pracy, mogłoby to spowodować rozwiązanie umowy. Zgodnie z art. 42 § 3 Kp w razie odmowy przyjęcia przez pracownika zaproponowanych warunków pracy lub płacy, umowa o pracę rozwiązuje się z upływem okresu dokonanego wypowiedzenia (tak A.M. Świątkowski „Komentarz do kodeksu pracy”, Kraków 2002, s. 171-182).

Ustanowiony w art. 17 ust. 1 i 2 ustawy o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji zakaz wypowiedzenia chroni zarówno trwałość, jak i treść stosunku pracy.

UWAGA

Zmiany jednostronne na niekorzyść członka rady pracowników mogą wynikać z art. 42 § 4 Kp, czyli polegać na przejściowym powierzeniu pracownikowi innej pracy, niekorzystnej w ocenie pracownika, niż określona w umowie o pracę przez wydanie jednostronnego polecenia pracodawcy. W tym względzie również w orzecznictwie i literaturze zwraca się uwagę, że w odniesieniu do niektórych podmiotów zakaz zmiany warunków pracy lub płacy na niekorzyść pracownika, odnosi się zarówno do wypowiedzenia warunków pracy i płacy (art. 42 § 1-3 Kp), jak i czasowego skierowania do innej pracy w trybie art. 42 § 4 Kp (tak np. K.W. Baran odnośnie art. 37 ust. 2 ustawy o europejskich radach zakładowych, „Ochrona stosunku pracy przedstawicieli pracowników w przedsiębiorstwach i grupach przedsiębiorstw o zasięgu wspólnotowym”, (PiZS 2002/9/35); K.W. Baran odnośnie art. 17 ust. 2 ustawy o informowaniu pracowników i prowadzeniu z nimi konsultacji, „Ochrona trwałości stosunku pracy członków rad pracowników”, (PiZS 2006/8/16). 

UPRZEDNIA KONSULTACJA

Na koniec warto zwrócić uwagę, że konsultacja zamiaru wypowiedzenia, rozwiązania bądź zmiany warunków pracy z radą pracowników, jest uprzednia. Pracodawca ma obowiązek zwrócić się do rady o wyrażenie zgody na dokonanie ewentualnych zmian umowy przez ich dokonaniem. Brak zgody niweczy zamiar pracodawcy. Inaczej mówiąc, w celu po

epr