Blog Kadrowy

2021-08-14

Kasy Zapomogowo-Pożyczkowe w nowej odsłonie już wkrótce!

Kategoria:   kategoria 1

Podstawę działania kas zapomogowo-pożyczkowych (KZP), w polskim systemie prawnym stanowią przepisy ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych, oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 grudnia 1992 r. w sprawie pracowniczych kas zapomogowo‑pożyczkowych oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych w zakładach pracy. W tym tygodniu Sejm zajmował się rządowym projektem (druk nr 1313) ustawy o kasach zapomogowo-pożyczkowych, który nie jest co prawda kontrowersyjny ale obecnie funkcjonujące Kasy czekają  zmiany.

Ustawę przekazano Prezydentowi do podpisu 13.08.2021 r.!!!

Na podstawie nowych przepisów Kasy mają obowiązek, w terminie 18 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy dostosować swoje Statuty do zmian z niej wynikających. Wydaje się, że także pozostałe  dokumenty Kas np. uchwały mogą wymagać zmian w związku z nowelizacją. Nowa ustawa ma na celu uporządkowanie i uszczegółowienie unormowań dotyczących KZP, a także dostosowanie ich do obowiązujących regulacji ustawy o związkach zawodowych zmienionej w 2018 r. 

Projekt ustawy wpłynął do Sejmu 14.6.2021 r. (druk nr 1313). Po trzech czytaniach został przyjęty przez Sejm w całości. Ustawę przekazano Prezydentowi i Marszałkowi Senatu. Projekt ustawy przewiduje, że wejdzie w życie po upływie 30 dni od ogłoszenia.

 

Poniżej tabela najważniejszych zmian. 

Nowy przepis Komentarz

Art. 2 Osoba wykonująca pracę zarobkową – należy przez to rozumieć osobę wykonującą pracę zarobkową w rozumieniu art. 1(1) pkt 1 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych.

  • Pracownik lub osoba świadcząca pracę za wynagrodzeniem na innej podstawie niż stosunek pracy, jeżeli nie zatrudnia do tego rodzaju pracy innych osób, niezależnie od podstawy zatrudnienia, oraz ma takie prawa i interesy związane z wykonywaniem pracy, które mogą być reprezentowane i bronione przez związek zawodowy.

Art. 2 Pracodawca – należy przez to rozumieć pracodawcę w rozumieniu art. 1(1) pkt 2 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych.

  • Prawo cywilne nie zawiera definicji pracodawcy dla podmiotów prawa cywilnego. Kategoria tzw. wewnętrznego pracodawcy jest ściśle związana z prawem pracy i przepisami KP.
  • W celu usunięcia nieścisłości zaproponowano nową definicję pracodawcy.

Art. 4 Pisma składane przez KZP w postaci papierowej lub elektronicznej, a także informacje na stronie internetowej KZP, o ile KZP ją prowadzi, powinny zawierać nazwę KZP, nr REGON nadany KZP oraz jej siedzibę ze wskazaniem nazwy i adresu pracodawcy, u którego została utworzona. 

  • Na gruncie obecnie obowiązujących przepisów rozporządzenia z 1992 r. KZP ma obowiązek używania pieczęci podłużnej z podaniem m.in. jej nazwy. Ustawodawca uznał, że nałożony na KZP bezwzględny wymóg stosowania pieczęci stanowi zbędny formalizm, w związku z czym zaproponowano zliberalizowanie regulacji w tym zakresie i wprowadzenie (zamiast pieczęci) obowiązku posługiwania się stosownymi informacjami umożliwiającymi zidentyfikowanie KZP.

Art. 5 Kontrolę nad KZP sprawuje:

  • działająca u pracodawcy zakładowa organizacja związkowa
  • rada pracowników
  • reprezentacja osób wykonujących pracę zarobkową wyłoniona w trybie przyjętym u danego pracodawcy
  • Wprowadzono instytucję nadzoru społecznego nad pracowniczymi KZP w szerszym zakresie. Dotąd nadzór był sprawowany przez zakładową organizację związkową.
  • Zastąpiono termin „nadzór” terminem „kontrola”, który nie mieści w swoim polu znaczeniowym możliwości ingerowania w podmiot kontrolowany.
  • W przypadku gdy u pracodawcy działa więcej niż jedna zakładowa organizacja związkowa, kontrolę nad KZP sprawują wspólnie te organizacje, tworząc wspólną reprezentację związkową

Art. 5 KZP przekazuje podmiotowi sprawującemu nad nią kontrolę:

  • protokoły z posiedzeń organów KZP oraz protokoły z kontroli działalności KZP sporządzone przez komisję rewizyjną;
  • sprawozdania z bieżącej działalności organów KZP oraz sprawozdania finansowe;
  • statut KZP i jego zmiany. 

  • W przypadku gdy u pracodawcy działa więcej niż jedna zakładowa organizacja związkowa, KZP powinna przekazać dokumenty wspólnej reprezentacji zakładowych organizacji związkowych.
  • Osobie reprezentującej podmiot sprawujący kontrolę nad KZP będzie przysługiwało prawo uczestnictwa w posiedzeniach walnego zebrania członków.

Art. 8 Dopuszcza się utworzenie międzyzakładowej KZP obejmującej zakresem swojego działania co najmniej dwóch pracodawców. 

Adresem międzyzakładowej KZP jest adres pracodawcy, u którego odbywają się posiedzenia zarządu.

Pracodawcy, których zakresem swojego działania obejmuje międzyzakładowa KZP, zawierają umowę określającą szczegółowe warunki świadczonej na rzecz KZP pomocy.

  • W celu uniknięcia wątpliwości interpretacyjnych doprecyzowano, że adresem międzyzakładowej KZP jest adres pracodawcy, u którego odbywają się posiedzenia zarządu.
  • Nowym przepisem jest zobowiązanie pracodawców objętych zakresem międzyzakładowej KZP, do zawarcia umowy regulującej zasady świadczonej na rzecz KZP pomocy.
  • W projektowanym przepisie zaproponowano też, aby – jeżeli umowa zawarta między pracodawcami nie stanowi inaczej – koszty działania międzyzakładowej KZP, wynikające ze świadczonej przez pracodawcę pomocy ponosili wszyscy pracodawcy, u których ona działa, proporcjonalnie do liczby członków KZP u każdego z tych pracodawców.
  • Pracodawcy mogą doprecyzować kwestie związane z ponoszeniem przez nich kosztów działania międzyzakładowej KZP, np. w drodze porozumienia. 
Art. 11 Osoba wykonująca pracę zarobkową u danego pracodawcy jest przyjmowana w poczet członków KZP na podstawie deklaracji złożonej w formie pisemnej, elektronicznej lub dokumentowej.
  • Aby stać się członkiem KZP, konieczne jest złożenie deklaracji członkowskiej także prrzez osoby świadczące pracę na podstawie umów cywilnoprawnych.
  • Deklaracja członkowska może zostać złożona zarówno w formie pisemnej, jak i elektronicznej lub dokumentowej.

 ⇒ forma pisemna polega na złożeniu deklaracji członkowskiej opatrzonej własnoręcznym podpisem, natomiast

 ⇒ forma elektroniczna - na złożeniu deklaracji członkowskiej w formie elektronicznej oraz opatrzeniu jej kwalifikowanym podpisem elektronicznym

 ⇒ forma dokumentowa - na złożeniu deklaracji członkowskiej w taki sposób, aby jej treść była znana i możliwa do odtworzenia oraz aby można było ustalić osobę ją składającą (np. skan dokumentu, plik pdf, wiadomość e-mail)

Art. 12 Członek  KZP jest obowiązany wskazać co najmniej jedną osobę uprawnioną do otrzymania wkładu członkowskiego w razie swojej śmierci. 
  • W poprzednim stanie prawnym pojawiały się wątpliwości czy członek Kasy może swobodnie dysponować wkładami na wypadek śmierci składając oświadczenie uprawniające do otrzymania wkładu obcą osobę, tym samym wyłączając rodzinę z dziedziczenia. Obecnie ustawodawca wprost przewiduje taką możliwość. Członek KZP powinien jednak przedłożyć oświadczenie osoby upoważnionej, z którego wynika, że wyraża ona zgodę na przetwarzanie jej danych osobowych przez KZP. 

Art. 16 Organy KZP mogą obradować na posiedzeniach prowadzonych z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej, o których mowa w art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną, co może obejmować w szczególności:

  • transmisję posiedzenia w czasie rzeczywistym między uczestnikami posiedzenia;
  • wielostronną komunikację w czasie rzeczywistym, w ramach której uczestnicy posiedzenia mogą wypowiadać się w jego toku;
  • identyfikację osoby, która korzysta ze środków komunikacji elektronicznej;
  • oddanie głosu z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej.

  • W okresie pandemii koronawirusa wiele wątpliwości wywoływało zdalne obradowanie organów Kasy, gdy statut nie przewidywał takiej możliwości. Wydaje się, że ustawodawca wychodząc na przeciw nowym technologiom i wyzwaniom współczesnego świata zasadnie dopuścił w nowej ustawie możliwość obradowania na posiedzeniach prowadzonych z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej.

 

 

 

 

Art. 18 Jeżeli kadencja zarządu i komisji rewizyjnej upływa w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, o których mowa w ustawie z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, lub do 30 dni po odwołaniu danego stanu, podlega ona przedłużeniu do czasu wyboru tych organów na nową kadencję, jednak nie dłużej niż do 60 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii.

  • Kolejny przepis, który jest niezbęny w praktyce, ponieważ w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii upływają kadencje władz KZP. Gdy ze względu na stan pandemii nie jest możliwe przeprowadzenie wyborów, ustawowe rozwiązanie przedłużenia kadencji zarządu i komisji rewizyjnej rozwiązuje problem upływu kadencji.  

Art. 24 Do kompetencji zarządu należy w szczególności:

  • przedkładanie walnemu zebraniu członków do zatwierdzenia sprawozdania finansowego KZP, o którym mowa w art. 45 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, wraz z protokołem z kontroli działalności KZP sporządzonym przez komisję rewizyjną; 
  • składanie wniosku o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej oraz o zmianę danych objętych wpisem do tego rejestru, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej.
  • Zarządowi przyznano nową kompetencję polegającą na sporządzaniu sprawozdań finansowych oraz czuwaniu nad terminowym prowadzeniem obsługi kasowej i rachunkowości KZP przez pracodawcę. Zgodnie z obecnie obowiązującym przepisem § 27 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia z 1992 r. tę kompetencję posiada komisja rewizyjna. Z uwagi na rozszerzenie w projektowanym przepisie art. 5 katalogu podmiotów mogących sprawować kontrolę nad KZP, w projektowanym przepisie art. 24 pkt 16 przewidziano obowiązek zarządu współdziałania z tymi podmiotami.
  • Obowiązek składania wniosku o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej oraz o zmianę danych objętych wpisem do tego rejestru wynika z powszechnie obowiązujących przepisów ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej.

Art. 34 Członkowie KZP wpłacają wpisowe, miesięczne wkłady członkowskie i raty pożyczek na rachunek płatniczy KZP lub w kasie KZP.

Wpisowe, miesięczne wkłady członkowskie i raty pożyczek członków KZP będących osobami wykonującymi pracę zarobkową mogą być, za ich zgodą wyrażoną w formie pisemnej, elektronicznej lub dokumentowej, potrącane z wynagrodzenia lub z zasiłku.

  • Osoba wykonująca pracę zarobkową np. zleceniobiorca lub osoba samozatrudniona może również wyrazić zgodę na potrącanie wkładów członkowskich z jej wynagrodzenia lub zasiłku. 

 

Art. 35 Umowa pożyczki wymaga zachowania formy pisemnej, elektronicznej lub dokumentowej.

Jeżeli suma pożyczki przekracza wysokość zgromadzonego wkładu członkowskiego, warunkiem udzielenia pożyczki jest zobowiązanie się co najmniej dwóch poręczycieli do spłaty zadłużenia członka KZP, w przypadku gdyby członek KZP nie spłacił zadłużenia w terminie. Statut KZP może określać inne warunki udzielenia pożyczki.

  • Statut KZP może przewidywać inne warunki udzielenia pożyczki (np. wymagać udzielenia poręczenia przez inną niż określona ustawowo liczbę osób, przewidywać obowiązek udzielenia poręczenia w każdym przypadku – nie tylko wówczas, gdy suma pożyczki przekracza wysokość zgromadzonego wkładu członkowskiego itp.).

Art. 35 Poręczycielem może być osoba wykonująca pracę zarobkową u pracodawcy, u którego działa KZP, jeżeli:

  • świadczy pracę przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy;
  • umowa lub inny akt, na podstawie których osoba wykonująca pracę zarobkową świadczy pracę, zostały zawarte co najmniej na okres spłaty pożyczki przez członka KZP;
  • stosunek prawny łączący ją z pracodawcą nie został wypowiedziany;
  • nie jest małżonkiem pożyczkobiorcy, chyba że między małżonkami została ustanowiona rozdzielność majątkowa.
  • Z uwagi na bezpieczeństwo finansowe KZP zaproponowano wprowadzenie kryteriów, które powinien spełniać poręczyciel.
  • Z uwagi na to, że poręczyciel powinien dysponować własnym majątkiem, którym zabezpieczy spłatę pożyczki na wypadek niewypłacalności członka KZP, poręczycielem nie może zostać małżonek pożyczkobiorcy, jeżeli między małżonkami obowiązuje ustrój wspólności majątkowej.
  • Poręczycielami członka KZP mogą być zarówno osoby będące członkami danej KZP, jak również osoby niebędące jej członkami, jednak w każdym przypadku, z uwagi na bezpieczeństwo finansowe KZP, powinny to być osoby wykonujące pracę zarobkową u danego pracodawcy (a nie np. emeryci lub renciści).

Art. 43 Przetwarzanie przez KZP danych osobowych w celu realizacji zadań ustawowych związanych z członkostwem w KZP, w tym gromadzeniem wkładów członkowskich oraz udzielaniem pomocy materialnej w formie pożyczek lub zapomóg, a także dochodzeniem związanych z nimi praw lub roszczeń, następuje na podstawie zgody udzielonej w formie oświadczenia członka KZP, osoby uprawnionej lub poręczyciela.

  • Wskazano w art. 15 pkt 16 stawy, że statut KZP będzie określał wzór oświadczenia woli, którego treścią jest zgoda na przetwarzanie danych osobowych tego, kto składa oświadczenie, oraz wskazanie administratora danych osobowych.

Art. 43 KZP przetwarza dane osobowe:

  • członka KZP obejmujące:
  • imię (imiona) i nazwisko,
  • numer PESEL, a w przypadku braku numeru PESEL – nazwę i numer dokumentu potwierdzającego tożsamość oraz nazwę państwa, które go wydało,
  • adres do korespondencji oraz numer telefonu lub adres poczty elektronicznej,
  • stan cywilny oraz ustrój majątkowy,
  • stan zdrowia,
  • otrzymywane wynagrodzenie lub zasiłek.
  • Od dnia 25 maja 2018 r. ma zastosowanie rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. Urz. UE L 119 z 04.05.2016, str. 1, z późn. zm.), zwane dalej „RODO”. Tym samym, począwszy od tej daty, polski porządek prawny musi zapewniać skuteczne stosowanie przepisów RODO. W tym stanie rzeczy konieczne stało się uwzględnienie przepisów RODO również w projektowanych przepisach ustawy.
  • Wskazany został zamknięty katalog danych osobowych, które KZP może przetwarzać. 

Art. 43 Do przetwarzania danych osobowych, mogą być dopuszczone wyłącznie osoby posiadające pisemne upoważnienie do przetwarzania takich danych wydane przez zarząd.

Osoby dopuszczone do przetwarzania takich danych są obowiązane do zachowania ich w tajemnicy oraz ochrony przed niedozwolonym lub niezgodnym z prawem przetwarzaniem, przypadkową utratą, zniszczeniem lub uszkodzeniem

  • Do tej pory statuty KZP najczęściej nie zawierały żadnych zasad dotyczących przetwarzania danych osobowych, ze względu na przekonanie zarządów, że Kasy nie są administratorami danych osobowych.
  • Ustawa przesądza, że administratorem danych osobowych jest KZP. 

Art. 65 Kasy zapomogowo-pożyczkowe działające na podstawie art. 39 ustawy zmienianej w art. 54, w brzmieniu dotychczasowym, w terminie 18 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy dostosują swoje statuty do zmian z niej wynikających.

  • Czas na dostosowanie Statutów Kas do nowych przepisów wynosi 18 miesięcy. 

Art. 66 Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.

  • Rządowy projekt ustawy o kasach zapomogowo-pożyczkowych (druk 1313) został przyjęty przez sejm. 
  • Należy spodziewać się wejścia w życie ustawy jeszcze  w trzecim kwartale 2021 r.   

 

Jeżeli działająca w Państwa zakładzie pracy Kasa Zapomogowo-Pożyczkowa nie ma jeszcze w Statucie przepisów wynikających z ochrony danych osobowych zawartych w RODO, ani zmian w zakresie podmiotowym pod kątem osób świadczących pracę na podstawie umów cywilnoprawnych, nasza Kancelaria może zająć się dostosowaniem Statutu Kasy do najnowszych przepisów.

Czas na dostosowanie Statutów Kas do nowych przepisów wynosi 18 miesięcy

Zachęcamy do kontaktu! 

 

SKOMENTUJ
 

Korzystanie ze strony internetowej www.rakiel.com.pl oznacza akceptację warunków zawartych w Polityka Prywatności. W szczególności dotyczy to akceptacji przetwarzania i przechowywania danych osobowych zebranych za pomocą niniejszej Strony a wykorzystywanych w celach marketingowych i handlowych. Na tej stronie internetowej wykorzystywane są pliki cookies zbierane do celów statystycznych, profilowania reklam i wykorzystywane do poprawnego działania serwisu www. Warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies można zmienić w ustawieniach przeglądarki - niedokonanie zmian ustawień przeglądarki jest jednoznaczne z wyrażeniem zgody na ich zapisywanie. W przypadku braku akceptacji na powyższe (i zawarte w 'Polityce prywatności') zapisy, prosimy o niekorzystanie z tej Strony i natychmiastowe jej opuszczenie.Przyjąłem do wiadomości i zgadzam się